Wat is Den Bosch toch fijn. En wat zijn er toch veel dingen in de binnenstad te ontdekken. Ook voor de echte fans, zoals ik. De afgelopen weken heb ik al een paar hele toffe stadswandelingen mogen doen, en ook deze stadswandeling was een succes. Een samenwerking tussen Gemeente ‘s-Hertogenbosch en Bezoek Den Bosch.

Samen met mijn lieve zusje, werd ik meegenomen door Anne Reijnders, bekend van onder andere “de lekkere man” en ontwikkelaar van de diverse foodtours. Zij leidde ons rond in de stad en vertelde ons dingen, die echt nieuw waren. En verrassend. Heel tof. De foodtour “typisch Bosch” geeft je een blik op de voedselgeschiedenis van de stad. Hierbij staan drie thema’s, ondernemerschap, gastvrijheid en bourgondisch, centraal.

Food is Fictie

Zoals ik al eerder heb verteld, is Brabant dit jaar benoemd tot gastronomische regio van 2018. Om deze reden, laten alle toffe dorpen en steden in Brabant zien, waarom zij belangrijk zijn op het gebied van voeding. Uiteraard mag Den Bosch niet ontbreken als het draait om food. Daarom is er nu in het Design museum, het startpunt van de foodtour, een gave expositie te zien: Food is Fictie. Tijdens deze expositie krijg je een mooi beeld van hoe de voedselindustrie met de jaren is veranderd en welke maatschappelijke zaken hieraan bijdragen. Zo dragen zaken als racisme, schaarste, gezondheid en gemak bij aan de voedselrevolutie en zijn er ook diverse redenen waarom wij bepaalde voeding nu wel of niet consumeren.

Ondernemerschap vroeger

Zoals ik al vertelde, stonden er drie belangrijke thema’s centraal, tijdens de foodtour. Ondernemerschap rondom voeding is iets dat al heel lang bestaat. Zo begonnen wij bijvoorbeeld onze tour bij de sint Janskathedraal. Daar vertelde Anne ons, dat dit één van de belangrijkste plekken is geweest omtrent voeding. De Sint Jan was vroeger namelijk niet alleen bedoeld als kerk voor op zondag, Maar was een plek waar dagelijks gebruik van werd gemaakt door ca. 40 verschillende gildes. Iedere gilde had een eigen zuil met een eigen symbool en dat is nog terug te zien in de kerk (zie de afbeelding hieronder). De zuilen hebben allemaal een recht stuk. Dit komt, doordat er vroeger bij iedere zuil een altaar stond voor iedere gilde.

Niet alleen in de kerk is het ondernemerschap terug te vinden. Ook in diverse straatnamen in de stad, kun je terugvinden waar bepaalde markten en ambachten hebben plaatsgevonden. Zo was de visstraat vroeger de vismarkt, bestaat de schapenmarkt nog helemaal niet zo lang, en werden via het luik achter het stadhuis, de varkens de stad binnen gehaald. Grappig hè?

Ondernemerschap nu

Maar goed, genoeg over vroeger. Ondernemerschap rondom voeding is in deze tijd namelijk nog steeds heel belangrijk. Niet alleen grote supermarkten spelen een belangrijke rol voor consumenten, maar ook kleinere zaken, waar het ambacht nog echt in terug is te zien, zie je nog veel terug in Den Bosch. Zo gingen wij bijvoorbeeld langs de broodspecialist. Deze plek is sinds 1883 al een bakkerij. Wat er zo bijzonder aan het brood hier is? Het brood wordt nog op authentieke wijze gebakken, zonder broodverbeteraars. Gewoon meel, water en gist. er zijn ongeveer 70 soorten brood te koop en de bakker kent de recepten allemaal uit zijn hoofd. Brood en broodproducten zijn ook de enige producten die er verkocht worden. geen gebak en andere poespas. Zij doen puur waar ze zelf goed in zijn en dat zie je terug. Hoewel.. ze hebben, om enigszins met de tijd mee te gaan, wel een leuke koek te koop. de lulkoek. Speciaal gemaakt om te drinken met kutbier. Lekker Typisch Bosch wel, haha!

Ook zijn we even naar de Tramkade gefietst. Een overduidelijk belangrijke plek in de voedselindustrie (hij komt in alle foodtours terug). Daar waar de fabrieken vroeger al belangrijk waren omtrent voeding, krijgen jonge ondernemers nu de kans om de plek weer tot leven te brengen met innovatieve, creatieve en het liefst ook aan de maatschappij bijdragende projecten. Zo nemen we bijvoorbeeld ook een kijkje in het oude brandweerhuisje, waar de lekkere man zit gevestigd. Een project van Anne zelf, dat zij samen met twee anderen is opgestart. Een bedrijf dat mannenvlees (van haan, bok en stier) op de markt zet. Een heel tof project.

Gastvrijheid

Om het thema gastvrijheid wat beter onder de loep te nemen, fietsten we terug de stad in, richting Yalla Yalla. Dit is, vind ik persoonlijk, één van de leukste zaken van Den Bosch. Niet alleen vanwege de gastvrijheid, maar ook het eten is heerlijk en je kunt er echt gezellig zitten. Al bij binnenkomst worden we vriendelijk verwelkomd en kregen we een drankje aangeboden. Bij Yalla Yalla maken ze alles vers. Ze proberen zo veel mogelijk voedselverspilling te voorkomen en koken met de producten die ze op dat moment tot hun beschikking hebben. Ze hebben daarom ook geen menukaart,maar wisselen regelmatig van gerechten. Ze maken hun ijsthee zelf met speciale limoentjes en hebben ook hun eigen Habiba bier.

Daarbij vertelde een van de medewerkers zijn persoonlijke verhaal. Hoe hij vanuit Syrië naar Nederland is gekomen en hier de kans heeft gekregen om hier een mooi bestaan op te bouwen. En zo hebben meerdere mensen in het restaurant een mooi of aangrijpend verhaal. Onder het genot van verschillende mezze en een lekker biertje hebben wij zitten luisteren en gezellig zitten kletsen. En ik denk dat dit al deels samenvat waar yalla yalla voor staat. Heerlijk eten en mensen samenbrengen.

Bourgondisch

Wij als Bosschenaren zeggen altijd dat wij bourgondiërs zijn. Ik doe dat zelf ook. Maar wat is bourgondisch eigenlijk? Verstaat iedereen hier wel hetzelfde onder? Anne heeft ons het thema bourgondisch vanuit diverse perspectieven laten zien. Of het nou het verse brood is, een biefstukje in de korte putstraat of de overdadige hoeveelheid eten bij Yalla Yalla, het is eigenlijk allemaal wel bourgondisch. Om de tour af te sluiten kregen we bij Mister H.A.M.burger nog een andere visie op het bourgondische leven. Zo draait het bij eigenaar Werner bijvoorbeeld om de kwaliteit van zijn producten. Werner maakt alle burger zelf (en binnenkort ook weer droge worsten) al zijn producten zijn biologisch. Ik heb er helaas geen burger geproefd, omdat we verder moesten, maar ik ga er zeker nog terug om er een te eten. Want ik kreeg van Werner zijn verhaal echt honger. En ik houd van burgers, haha!