Waar de Bosschenaren toch wel het meest trots op zijn, dat zijn de drie daoge in het jaar waarin de stad wordt omgetoverd tot het durp Oeteldonk. Ieder jaar wordt het feest groter en groter en van heinde en ver komen er steeds meer mensen de Bourgondische manier van carnaval vieren. Maar wat maakt Oeteldonk nou zo bijzonder en anders dan de meeste andere dorpen en steden? Lees hier de geschiedenis van Oeteldonk.
De geschiedenis van Oeteldonk gaat eeuwen terug terug
Carnaval gaat al veel verder terug dan het 1882 dat wij kennen. Het is van oorsprong een katholiek feest, waarbij men het begin van het vasten vierden (vastenavond / vastelaovend, de avond voor het vasten). Carne levare is ook Latijn voor het afscheid nemen van vlees, het weglaten van vlees. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat carnaval dus een eetfeest is i.p.v. een zuipfeest zoals de Hollanders (die van boven de sloten) het meestal noemen.
Carnaval in de Middeleeuwen
In de middeleeuwen werd er al gedanst, gefeest, verkleed, gegeten gedronken en soms liep dat dan ook een beetje uit de hand. Hierdoor was ook niet altijd iedereen fan van het feest. Dat begon bijvoorbeeld al bij Frederik Hendrik (die deed in Den Bosch natuurlijk wel meer waar wij niet per se blij van werd, haha!).
Bisschop Godschalk wil carnaval verbieden.
Als in 1881 de Bisschop Godschalk wil ingrijpen, ontstaat er onenigheid. Er zijn zelfs Bosschenaren (de gegoede burgerij) die het carnaval helemaal willen verbieden omdat het te gepaard zou gaan met drank, vermaak en daardoor dus gezelligheid. en komt er een groep middenstanders bij elkaar bij in Café Plaats Rooijaal (destijds nog in het Lombardje, achter het stadhuis) en ontstaat het sprookje van Oeteldonk.
De Oeteldonkse club van 1882
Om het feest door te laten gaan, bedachten zij het feest van de “omgekeerde wereld”, waarbij Den Bosch dus verandert in een durp (dorp), en de mannen en vrouwen veranderen in boeren en durskes. Het verhaal wordt compleet gemaakt met een burgervaojer Peer vaan den Muggenheuvel tot den Bobberd (burgemeester), een assessor (Kees Minkels) en een veldwachter (Driek Pakaon). Tijdens de eerstvolgende vastelaovend kwam het “sprookje van Oeteldonk” tot leven.
Het was zo goed bevallen, dat op 1 oktober 1882 de Oeteldonkse club werd opgericht. Hierbij werd ook de prins bedacht en sinds 1883 komt Z.K.H. Prins Amadeiro zijn pronkjuweel Oeteldonk bezoeken.
In de vele jaren daarna wordt het feest der feesten steeds meer uitgebreid met de personages tot het feest zoals wij het inmiddels kennen. Bij het 40-jarig bestaan van Oeteldonk wordt boer Knillis bijvoorbeeld pas voor de eerste keer onthuld. Maar denk hierbij ook aan de prinselijke ruiterij, het Gevolg, Hendrien en het jeugdcarnaval.
De naam Oeteldonk
Waar de naam Oeteldonk vandaan komt, dat blijft een beetje een mysterie. Wat we weten is dat Den Bosch op een donk, een verhoging in het moeras, is gebouwd. Omdat Den Bosch dus in een moeras lag, refereren daar ook veel figuren naar. Denk aan de libellen en de kikkers (of kikvors) op het wapen van Oeteldonk. Een kikker is overigens geen Oetel, zoals veel mensen wel denken.
Oetel zou een verwijzing naar Bisschop Godschalk uit Den Dungen zijn. Van den Oetelaar was destijds een veel voorkomende achternaam in Den Dungen. Maar deze verwijzing is niet helemaal zeker.
Wist je dat: wij sinds 1962 eigenlijk pas de emblemen op de kiel kennen? Dit was in eerste instantie nodig om geld op te halen, maar omdat dat eigenlijk wel heel leuk was, is er besloten om er jaarlijks een te laten maken. Dat doen we op de dag van vandaag nog steeds! Tegenwoordig zijn kielen sowieso eigenlijk kleine kunstwerkjes vol mooie herinneringen, versieringen en grappige gadgets. Ik probeer persoonlijk mijn kiel vol te stikken met persoonlijke herinneringen en jaar emblemen. Lekker sparen en zo komt er ieder jaar iets kleins bij. Het is eigenlijk net een kerstboom, haha!
Maar zoals Cloep Nido de Lobo zou zeggen.. de optocht is nóg mooierder dan kèrsemus. Ben ik het wel een beetje mee eens!
zo, nu weet je iets meer over de geschiedenis van Oeteldonk! Wil je nou nog meer te weten komen over alle hoofdrolspelers en personages van Oeteldonk? Lees dan dit artikel.
